Er schuilt een nog betere leidinggevende in jou. Maar wat houdt die leider tegen? En wat is leiderschap? Voor velen van ons voelt leiderschap vaak vooral als keihard werken. Herkenbaar? Jij hebt de verantwoordelijkheid om zelf, met een team of met de hele organisatie de gestelde doelen te halen. Dat gaat niet vanzelf. Maar in dit artikel geef ik je graag de kans te ontdekken hoe dat met leiderschapscoaching straks wél vanzelf gaat. Dit is leiderschap coaching.
Wat is leiderschap?
Er is natuurlijk al veel over leiderschap geschreven, vanuit verschillende perspectieven, visies en inzichten. Die berg aan informatie kan het nogal onoverzichtelijk voor je maken. Daar brengen we nu meteen verandering in. Laten we de definitie ‘leiderschap’ eens laag voor laag afpellen en zo tot een duidelijke kern komen.
De eerste stap. Op zoek naar een definitie van dat woord leiderschap vinden we het volgende: ‘Leiderschap is de vaardigheid, met name van politici en bestuurders, om leiding te geven aan een groep mensen of organisatie.’ Helder, leiderschap is dus een vaardigheid.
Een laag dieper. Laten we ons focussen op de term vaardigheid: wat verstaan we daar onder? ‘Vaardigheid is het vermogen om een handeling bekwaam uit te voeren of een probleem op te lossen.’ Helder. Een vaardigheid hebben, komt dus neer op ‘het vermogen hebben’.
Wat is dan vermogen? Daar kunnen we kort over zijn. Vermogen wordt over het algemeen omschreven als: macht of kracht. De laatste omschrijving van deze drietrapsraket.
Leiderschap komt volgens de bovenstaande 3 definities neer op machtig of krachtig zijn om een handeling bekwaam uit te voeren of een probleem op te lossen.
Macht
De bovenstaande conclusie geeft natuurlijk al een aantal antwoorden, maar wekt waarschijnlijk ook weer nieuwe vragen bij je op. Bijvoorbeeld: zijn alle managers en leidinggevenden dan machtig of krachtig? En wat betekent het dan om machtig of krachtig te zijn? Vragen die ook weer een eenduidig antwoord verdienen en ons helpen in de ontdekking van de nog betere leider in jou.
Macht houdt in: effect uitoefenen op anderen. Kijk, we zijn weer een stap verder. Over leiderschap in organisaties kun je dus zeggen:
“Er is een doel en de eindverantwoordelijke voor dat doel, leider genoemd, oefent effect uit op anderen om dat doel te behalen.”
Leider Zijn
We hebben de definitie van leiderschap nu dus vrij theoretisch in kaart gebracht. Jij oefent dus effect uit op anderen om een gezamenlijk doel te behalen. Klinkt vrij simpel. Maar als we nu eens iets verder kijken dan die theoretische definitie en onderzoeken wat het betekent om echt leider te zijn.
Want degene die effect uitoefent, jij dus, wie is dat eigenlijk? Wat zijn jouw overtuigingen? Jouw patronen? Hoe oefen jij effect uit op anderen? Wat doe je daarvoor en wat niet?
Je hebt deze positie als leider, als het goed is, niet voor niets gekregen. Je bent goed in je vak, je werkt al lang in de organisatie of je hebt ervoor gestudeerd. Misschien heb je zelfs al een of meerdere leiderschapstrainingen gevolgd. Ook een combinatie van bovengenoemde factoren is waarschijnlijk. We kunnen in ieder geval stellen; jij hebt het leiderschap verdient. Klinkt en voelt fijn toch?
Laten we samen concluderen dat jij veel weet over leidinggeven, de verschillende stijlen kent en je alles eigenlijk volgens het boekje aanpakt. Klinkt ook positief. Maar BEN je dan ook echt een leider? Komt het van binnenuit? Of kost het vooral energie? Tijd om daar nu achter te komen. Niet om jezelf te kwellen, wel om straks stappen te zetten op jouw route richting goed leiderschap.
Ga eens aan de slag met de volgende vragen:
- Ben ik ontspannen?
- Zeg ik altijd wat er gezegd moet en mag worden?
- Ben ik gemotiveerd, geïnspireerd en vol energie?
- Heb ik een goede balans tussen werk en privé?
Pittige vragen. Waarschijnlijk met confronterende inzichten. Heb je een aantal keer met ‘nee’ moeten antwoorden, dan is dat absoluut geen ramp. Maar het is wel een signaal om in actie te komen. Neem alvast contact met me op, dan kijken we samen welke stappen we met leiderschaps coaching gaan maken.
Congruentie
Goed leiderschap houdt in dat je congruent bent. De term ‘congruent’ en deze bijpassende stevige stelling werden door de Amerikaanse psycholoog en psychotherapeut Carl Rogers geïntroduceerd. Toch bieden ze nog niet direct een alomvattend antwoord. Daarom gaan we wat dieper in op dat ‘congruent zijn’ en bespreken we daarna hoe je beter naar jezelf kunt leren kijken. Congruent zijn houdt in dat jouw denken, voelen en handelen in overeenstemming met elkaar zijn.
Als je congruent bent, ben je echt en oprecht. Naar jezelf en naar anderen. Wel zo handig als leider. Want mensen, ook de mensen in jouw team of organisatie, zijn gevoelig voor congruentie. Congruentie creëert vertrouwen. Ben je congruent? Dan ben je ‘te vertrouwen’.
“Goed leiderschap betekent dat je congruent bent; jouw denken, voelen en handelen zijn met elkaar in overeenstemming. Kortom; je bent écht!”
Leren kijken naar jezelf om congruent te kunnen zijn
Leiding kunnen geven, begint met leiding hebben. Of beter gezegd, leiding zijn. En om die leiding te zijn, om dat tot in alles te voelen en uit te dragen, wil je bouwen op drie fundamenten. Ik geef ze je graag:
- Vertrouwen in jezelf
- Zelfkennis hebben
- Reflecteren op eigen handelen
Zeker die laatste is belangrijk. Je wilt als leider een goed beeld hebben van jouw handelen. Om dat beeld te krijgen, moet je zelf aan de slag. Want al wil je in eerste instantie vooral weten hoe je als leider overkomt op anderen, zijn er maar weinig van ‘die anderen’ die daar eerlijk over durven te zijn.
Wie durft tegen jou te zeggen dat je soms arrogant, onzeker of ongeïnteresseerd overkomt? Je directe omgeving meestal niet.
Vrienden zijn er om het leuk en gezellig te hebben en binnen de familie ligt het allemaal nog wat gecompliceerder. Maar ook met jouw teamleden of professionele sparringpartners is het niet gemakkelijk om open en eerlijk naar jouw leiderschap te kijken. Daar zijn de banden vaak te gecompliceerd voor.
Hoe gecompliceerd de banden in allerlei systemen (waaronder jouw familiesysteem of jouw organisatiesysteem) soms zijn, kun je inzichtelijk maken middels een opstelling. De grondlegger hiervan is Bert Hellinger, een Duitse psychotherapeut die psychotherapieën en andere therapeutische vormen combineerde. Met zijn opstellingen maak je dus niet zichtbare relaties, patronen en knelpunten herkenbaar en worden mogelijke oplossingen inzichtelijk.
Zo kun je er bijvoorbeeld achter komen dat het gedrag van een ander bij jou een onbewuste reactie oproept. Een patroon dat zijn oorsprong heeft in een door jou allang vergeten situatie, maar die in het heden maakt dat jij niet congruent bent.
Tip! Onderzoek het zelf maar eens in de praktijk. De eerstvolgende keer dat iemand iets doet of zegt dat bij jou een reactie oproept (boos, verdrietig, bang etc.), doe jij het volgende:
- Sta even stil.
- Adem diep in door je neus en uit door je mond, doe dit 3 keer.
- Welke gedachten komen er bij je op?
- Komen er beelden bij je op, wat zie je voor je?
- Wat voel je in je lijf? Gaat je hart sneller kloppen? Voel je ergens tintelingen?
- Observeer alles en laat het er zijn, totdat het oplost en jij weer ‘neutraal’ bent.
En? Wat was je eerste reactie en hoe heb je uiteindelijk na het doorlopen van die stappen gereageerd? Grote kans dat er tussen die eerste meer onbewuste reactie en jouw uiteindelijke reactie een zichtbaar verschil zat. Welke reactie maakt van jou een betere leider denk je? Precies, hier valt nog veel meer uit te halen met leiderschapscoaching op maat.
Coaching naar goed leiderschap
Zo aan het einde van dit artikel kunnen we dus stellen dat er verschillende manieren en invalshoeken zijn om naar jezelf te leren kijken. Als mens, maar vooral ook als leider die weet wat het is om ook echt leider te zijn. Ik hoop dat je daar met dit artikel, met heldere definities en confronterende vragen, nieuwe inzichten over hebt gekregen. Wil je die inzichten naar ‘the next level’ brengen? Dan komt daar leiderschapscoaching in beeld. Wie zichzelf écht wil leren kennen, congruent wil zijn, gaat naar een goede coach.
Oke, nog een keer dan. Want die laatste zin vraagt om een verklaring, een nieuwe definitie. Wat is een goede coach? Ik zie dat als volgt:
- Een goede coach kent zichzelf
- Zij of hij is congruent
- Hij of zij is zich bewust van het eigen onbewuste
- Een goede coach heeft een gedegen opleiding afgerond
- Heeft kennis van meerdere methoden.
Een goede coach werkt met de bovenstaande eigenschappen dus altijd met de voor dat moment passende methode. Jouw ideale coach doorziet wat er niet klopt, prikt door illusies heen en grijpt de juiste momenten aan om dieper te onderzoeken.
Jouw goede coach leert je naar jezelf kijken. Zodat denken, voelen en handelen op één lijn komen te liggen. Dat moet je durven en jezelf gunnen.
Zodat de echte jij in volle glorie kan gaan leven en leiden vanuit innerlijk leiderschap.
